MITOLOGIA WIKINGÓW I NORDYCKI STYL W ODZIEŻY ULICZNEJ

Thor, Odyn i inne bóstwa

W mitologii nordyckiej głównymi bóstwami byli Odyn, Thor i Frei. Najważniejszym z całego panteonu był Odyn, z dynastii Asów, nazywany również Wszechojcem, był bowiem najstarszym bogiem. To on był współtwórcą nordyckiego świata, rządził wszystkimi rzeczami i cieszył się bezwzględnym posłuszeństwem. Poślubił piękną boginię Frigg, przedstawianą jako opiekunka rodziny i małżeństwa. Patronował wojnom i bitwom.

Drugim w hierarchii nordyckim bogiem był Thor – syn Odyna, który dał swoją nazwę marce Thor Steinar. Był uważany za boga burzy i piorunów, sił witalnych, rolnictwa oraz płodności. W przeciwieństwie do ojca, reprezentował więc porządek. Jego nieodłącznym, bardzo charakterystycznym atrybutem był młot, zwany Mjollnir (Mjolnir). Mało kto pamięta, że to właśnie od imienia tego boga pochodzi nazwa czwartku w wielu germańskich językach np. angielskim (thursday – dzień Thora), holenderskim, niemieckim oraz wszystkich językach narodów skandynawskich!

Asgard, Valhalla i życie po śmierci

Niezwykłe znaczenie miało dla Wikingów życie pozagrobowe. Wojownicy Północy (wywodzący się z ludów germańskich, o czym nie każdy pamięta), byli słynni z okrucieństwa i bezwzględności, ale także lojalni wobec wodzów i rodziny, waleczni i przede wszystkim nie lękali się śmierci, którą mieli w pogardzie. Wojna była ich żywiołem i prowadziła ich przez świat, niosąc śmierć i zniszczenie. Wygrane bitwy przynosiły im wieczną chwałę i przejście do legend, przenoszonych z pokolenia na pokolenie. Śmierć nie była im straszna, bowiem wierzyli, że życie po niej przypomina życie na ziemi, a skremowanie ciała przenosi Wikinga do krainy bogów – osławionej Walhalli, jakże często spotykanej na odzieży Dobermans, czy Thor Steinar. Świat natomiast składał się z Dziewięciu Krain, w tym popularnego Asgardu – „królestwa Asów, bogów i wojowników”, zamieszkałego przez dwa szczepy bogów – Asów i Wanów. Prowadziła do niego tylko jedna droga, przez Tęczowy Most Bifrost. Jednak według drugiej teorii, Asgard (inaczej Asgaard) był rajem wojowników, którzy opuszczali pałac zmarłych tylko po to, by ćwiczyć się w sztuce wojennej. To tutaj według wierzeń Wikingów znajdowała się Vallhalla – ogromny pałac Odyna, komnata poległych wybudowana ku czci wojowników którzy stracili życie z bronią w ręku, nazywanych Einherjar. Z pola walki do krainy śmierci zabierały ich walkirie. Były to zbrojne wysłanniczki Odyna, które zajmowały się wykonywaniem jego wyroków. Tym sposobem, prości wojownicy, po śmierci w walce mieli dostawać się w moc Thora – najpotężniejszego patrona Wikingów. Z kolei polegli na morzu (co było dość powszechne wśród przemierzających wzburzone północne morza wojowników) trafiali do pałacu Aegira – Pana Morza i olbrzyma mieszkającego na dnie oceanu. Mogli tam liczyć na równie przyjemne życie po śmierci, jak ci, którzy stracili żywot w walce zbrojnej. Natomiast wszyscy ci, którzy umarli z powodu choroby czy ze starości, czyli według Wikingów „niehonorowo”, trafiali do „Mętnego piekła” - krainy Nilfheim. Nic więc dziwnego, że nieustraszeni Wojownicy Północy garnęli się do walki i bez strachu zaglądali śmierci w oczy, witając ją z radością i błogim spokojem.

Z kolei przeznaczenie bogów określano mianem Ragnarok lub ragnarak. Ich los miał być efektem wielkiej walki pomiędzy nimi, a olbrzymami pod dowództwem Lokiego, w wyniku której świat i Asgard strawić ma ogień, zgasną wszystkie gwiazdy, a ziemię zaleje ogromny ocean, z którego wyłoni się nowy świat, wraz z którym nastąpić ma era powszechnej szczęśliwości, pozbawiona wojen i wszelakiej przemocy.

Yggdrasill – drzewo życia, miejsce Dziewięciu Krain

Sercem nordyckiego wszechświata było Yggdrasill – drzewo życia, którego nazwa znaczy tyle, co „Koń Odyna”. Drzewo życia było miejscem dla Dziewięciu Krain, ale żyły na nim także zwierzęta, w tym smok Nidhogg (Niohoggr), zdobiący jedne z najbardziej charakterystycznych bluz i koszulek Dobermans Aggressive. Był on również określany jako skrzydlaty wąż, wysysający krew z ciał zmarłych. Z kolei w oceanie otaczającym świat ludzi żyć miał ogromny potwór Jormungand, który swoim wężowym ciałem otaczać miał cały świat i jednocześnie pożerać swój ogon.

Poza wspomnianym Asgardem, do współczesnej kultury przetrwały też inne z Dziewięciu Krain. Vanaheim mieli niegdyś zamieszkiwać Wanowie – bogowie płodności i ziemi. Z kolei Alfheim było królestwem zamieszkiwanym przez Elfy Światła, a jego ostatnim królem był Gandalf. Osobny poziom stanowiły takie krainy jak Jotunheim, Nidavellir, Svartalfheim oraz Midgard, czyli „środkowa kraina”, w której zamieszkiwali ludzie.

Drakkar, runa - pozostałe inspiracje

Nordycki styl Wikingów to jednak nie tylko mitologia. Powszechnie znane są np. drakkary, czyli wąskie łodzie z wysokim, ozdobnym dziobem, wielkim żaglem i tarczami przyczepionymi do burt. Nieustraszeni Wojownicy Północy przemierzali nimi morza Europy i nie tylko, bo docierali drakkarami aż do brzegów Grenlandii i Ameryki Południowej.

Dobrze poznany został alfabet Wikingów, czyli pismo runiczne, w skrócie zwane runą, co oznacza „tajemnicę”. Według wierzeń, pismo to ludziom podarował sam Odyn. Runy były używane do zapisu krótkich inskrypcji na powierzchniach drewnianych, metalowych oraz kamiennych, co ułatwiał kształt liter. Dziś runy zdobią niezliczone bluzy i koszulki marek zainspirowanych kulturą nordycką, nadając im wyrazisty, dobrze rozpoznawalny klimat!